Her türlü içmesuyu boru hatlarında her derinlik ve her cinsteki zeminin İdarece uygun görülen genişlik, derinlik, istikamet ve güzergahta makina veya elle kazılması, çıkan moloz ve hafriyat malzemesinin hendek dışına çıkarılması ve 15 m. dahilinde nakilleri için gereken nakil araçlarına yüklenme ve boşaltılmaları, müsait yerlerde uygun şekilde istifleri, hafriyat, ferşiyat ve diğer işlemler sırasında gerekli emniyet tedbirlerinin alınması ile aşağıdaki yazılı işler kayıt ve şartlar da dahil olmak üzere yerinde ölçülen bir metreküp hafriyatın bedelidir. Yukarıdaki Fiyata Dahil Diğer İşler, Kayıt ve Şartlar:a) Güzergahlarda çeşitli yeraltı tesisleri mevcut olduğundan, nadir hallerde makineli hafriyat yapılabilecektir. Gerek makine gerekse elle yapılan hafriyat sırasında mevcut tesislere zarar vermeyecek şekilde hareket edilecek, bu işlerden mütevellit her türlü sorumluluk müteahhide ait olacaktır. b) Normal ahvalde;"Max.hendek taban genişliği çapı ø 200 mm.ye kadar (ø 200 mm.dahil) 0.60 mt., boru çapı ø 200 mm.den büyük ø 1000 mm.den küçük borularda borunun her iki yanında 0.20'şer mt. olmak üzere toplam 0.40 mt., boru çapı ø 1000 mm.ve daha büyük çaplı borularda borunun her iki yanında 0.30'ar mt. olmak üzere toplam 0.60 mt. ilave edilerek tesbit edilecektir. Hafriyat derinliği H= D + 1.10 mt.dir. (D) metre olarak boru çapıAynı hendek içine aynı kotta birden fazla boru döşenmesi halinde iki boru arasında 0.20 mt. aralık kalacak şekilde, aynı hendek içine değişik çaplı boru döşenmesi halinde hendek detayı İdarece tesbit edilecektir. İksalı kazı yapılması halinde hendek taban genişliğinin tesbitinde yukarıda belirlenen hendek taban genişliklerine 2 x 0.05 = 0.10 mt. ilave edilir.Max. hendek taban genişliğinde çelik AÇB, PVC, düktil font, font borularda boru iç çapı; beton betonarme çelik çekirdekli beton borularda boru dış çapı esas alınacaktır. Hendek taban genişliği fiiliyatta max. hendek genişliğinden daha fazla yapılması halinde max. hendek taban genişliği, fiiliyatta yapılan hendek taban genişliğinden az yapılması halinde fiilen yapılan hendek taban genişliği ödemelere esas teşkil edecektir. Tabana kum döşenmesi vesair icaplara göre lüzum görülen derinleştirme ve genişletmeler yapılacaktır.Tranşe içinde kaynak yapılması halinde kaynak yerlerindeki genişlik, derinlik ve uzunluklar (aksine bir zaruret olmadıkça) şöyledir:Genişlik B = D + 1.10 m.DerinlikH = D + 1.50 m.Uzunluk L = 1.10 m.Şevli hafriyat yapıldığı takdirde yukarıdaki genişlikler taban genişliğidir.c) Tranşe üzerinden emniyetle geçilebilmesi için icap eden yerlerde muvakkat geçitler yapılacaktır. Geçitler sokak köşelerine ve uzun tranşelerde azami (50 m.) aralıklı olacaktır.d) Tranşe dahilinde boru ferşiyatına mani olacak şekilde tesisler çıkar ve bunların sökülüp yeniden yapılması veya nakli gerekir ise bunların imalleri için dosyada mevcut sınai imalat fiyatları uygulanır.